شواهدی جدید از فعالیت ماگمایی پرکامبرین و پالئوزوییک در توده قره‌باغ، شمال باختر ایران

Authors

  • ثریا هویس استاد، گروه علوم‌زمین و محیط زیست، دانشگاه LM ، مونیخ، آلمان
  • سید محمد پورمعافی دانشیار، گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم‌زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
  • منیژه اسدپور دکترا، گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم‌زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
Abstract:

مجموعه نفوذی قره‌باغ شامل سنگ‌های مافیکی، دیوریتی و اسیدی، بخشی از پایانی‌ترین پهنه سنندج - سیرجان در شمال باختر ایران و بخشی از کمربند کوهزایی زاگرس است. این مجموعه درون سنگ‌های دگرگونی منسوب به پرکامبرین نفوذ کرده است. سن‌سنجی به روش U-Pb در زیرکن‌های یک نمونه لویکوگرانیتی سن Ma 8/3 ± 6/558 را مشخص کرده است. در هسته برخی دانه‌های زیرکن این نمونه، سن‌های خیلی کهن تا حد Ma2400 اندازه‌گیری شده‌اند. این هسته‌های خیلی کهن، بخش‌های باقی‌مانده از سنگ‌های اولیه هستند. می‌توان چنین دریافت کرد که پی‌سنگ منطقه، کهن‌تر از فعالیت درونی (پلوتونیسم) پرکامبرین است و شاید بتوان آن را همانند پی‌سنگ پان آفریقا در  ایران  مرکزی دانست. سن‌های به‌دست آمده روی 5 نمونه گابروییMa  3/1 ± 0/300 تا  Ma3/1 ± 5/301، 2 نمونه دیوریتی  Ma5/1 ± 7/300 و 1 نمونه مونزوگرانیتی  Ma 7/1 ± 7/300 است. سن 1 نمونه آلکالی‌گرانیت که به صورت آپوفیز درون گابروها وجود دارد  Ma 2/2 ± 4/303 است. این سن‌ها یکسان است و می‌توان چنین دریافت که حاصل از یک رویداد زمین‌شناسی در اواخر پالئوزوییک بوده‌اند. از بررسی داده‌های ژئوشیمی، منشأ گوشته‌ای برای سنگ‌های مافیکی قابل استنباط است. ماگمای مافیکی حرارت بسیار بالایی داشته است، به‌گونه‌ای‌که گرمای ناشی از آن سبب ذوب پوسته زیرین و تشکیل ماگمای اسیدی آلکالی‌گرانیتی همزمان با نفوذ آن شده است. این سن‌ها، حضور فعالیت درونی پالئوزوییک بالایی را در شمالی‌ترین بخش پهنه سنندج– سیرجان اثبات می‌کند. می‌توان چنین استنباط کرد که این همان زمان شروع باز شدن نئوتتیس در ایران است.  

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

فعالیت ماگمایی پس از برخورد در منطقه آلموقلاق، باختر ایران

باتولیت آلموقلاق در باختر ‌ایران و در پهنه دگرگونه- ماگمایی سنندج- سیرجان جای دارد و شامل سه گروه ‌سنگی گابرودیوریت، کوارتزسینیت و کوارتزمونزونیت (با بیشترین بیرون‌زدگی) است. کوارتزسینیت‌ها و کوارتزمونزونیت‌ها دارای ویژگی‎های متاآلومینی، بیشتر فروئنی، نوع آلکالی تا آلکالی ‌کلسیک، مقادیر بالای Na2O+K2O، Zr، Ce، Ga، Y، Nb، Ta و REE و بی‌هنجا...

full text

سنگ‌شناسی، ژئوشیمی و جایگاه زمین‌ساختی - ماگمایی توده آذرین نفوذی سیلیجرد، شمال باختر ساوه

توده آذرین نفوذی سیلیجرد در شمال باختر ساوه به سن ائوسن بالایی- الیگوسن(2/32/39 میلیون سال) در کمان ماگمایی ارومیه- دختر از زون ساختاری ایران مرکزی قرار دارد. این توده دارای طیف ترکیب سنگ‌شناختی پیوسته مشتمل بر آلکالی‌فلدسپار گرانیت، سینو تا مونزوگرانیت(گرانیتهای معمولی)، گرانودیوریت و دیوریت/گابرو بوده، در سنگهای آتشفشانی و آذرآواری ائوسن تزریق شده است. روندهای تغییرات اکسیدهای عناصر اصلی، کم...

full text

بررسی فرایندهای ماگمایی در فعالیت آتشفشانی کواترنری شمال باختر اهر؛ بر پایه مطالعات ژئوشیمیایی و ایزوتوپی

حجم قابل توجهی از سنگ‌های آتشفشانی کواترنر، در شمال باختر اهر( شمال باختر ایران) گسترش یافته‌اند. این سنگ‌ها مورد تجزیه عناصر اصلی، فرعی، خاکی کمیاب و ایزوتوپی Sr- Nd قرار گرفته‌اند. بر پایه داده‌های ژئوشیمیایی، این سنگ‌ها شامل آلکالی‌بازالت، تراکی‌بازالت، تراکی‌‍آندزیت‌بازالتی و تراکی‌آندزیت با ویژگی چیره آلکالن هستند. سنگ‌های یادشده، از مجموعه کانی‌های الیوین، کلینوپیروکسن، پلاژیوکلاز ± آمفیب...

full text

بررسی ژئوتکتونیکی فعالیت ماگمایی پالئوزوییک زیرین در زون ارومیه- دختر (جنوب کاشان)

در جنوب کاشان، سنگ‌های آتشفشانی پالئوزوییک زیرین (سیلورین) بخشی از ارتفاعات کوهستان قهرود را تشکیل داده‌اند. از نظر تقسیم‌بندی‌های زمین‌شناسی ساختمانی- رسوبی ایران، این آتشفشانی‌ها در کمربند ماگمایی ارومیه- دختر برونزد دارند. این سنگ‌ها بازی تا نیمه بازی و بیشتر، بازالت هستند. بررسی‌های ژئوشیمیایی این سنگ‌ها حاکی از ماهیت قلیایی و محیط زمین‌ساختی کافت درون قاره‌ای در زمان تشکیل این سنگ‌ها است. ...

full text

بررسی پی‌سنگ قاره‌ای پرکامبرین در ایران با شواهدی تازه از دگرگونی‌های کمپلکس تخت‌سلیمان در شمال خاور تکاب

اقیانوس پروتوتتیس دو ابرقاره اوراسیا در شمال و گندوانا در جنوب را از هم جدا می‌کرده است. سرزمین ایران همانند سرزمین‌های همسایه در عمان، پاکستان، جنوب خاور ترکیه طی پرکامبرین و پالئوزوییک به ابرقاره گندوانا وابسته بوده است. مناطق پرکامبرین در ایران بیرون زدگی چندانی ندارند و به طور محدود شامل بخش‌های میانی ایران مرکزی  پیرامون ساغند و پشت بادام، ارومیه، زنجان، آنابلاغی میانه و تکاب هستند. کمپلکس...

full text

ارتباط آنورتوزیت ها با توده ماگمایی مافیک میشو و استفاده از سن سنجی آنها به عنوان راهنمایی در شناسایی پالئوتکتونیک توده ماگمایی مافیک میشو (شمال غرب ایران)

توده ماگمایی مافیک میشو با پالئوتکتونیک پیچیده در پهنه سلطانیه-میشو و در جنوب غرب مرند بین دو گسل شمالی و جنوبی میشو (شمال غرب ایران) قرار گرفته است. این توده مافیک در داخل سنگ های رسوبی پرکامبرین کهر نفوذ کرده و توسط رسوبات پرمین پوشیده شده است. ترکیب سنگ شناسی این توده شامل: گابرو، نوریت، آنورتوزیت، پیروکسنیت، اولیوین گابرو و تروکتولیت است. دایک های دیابازی این توده نفوذی را قطع می کند. این س...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 23  issue 89

pages  129- 148

publication date 2013-11-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023